«Կառավարությունը տեղյակ չի պահել, գնացել ենք, չիմանալու պատճառով՝ գործից զրկվում ենք». վարորդ
Հայաստանից Ռուսաստան բեռներ տեղափոխող մի խումբ վարորդներ հայտնվել են Ռուսաստանի «սև ցուցակներում» և կանգնած են արտաքսման վտանգի առաջ։ «Ազատությանը» դիմած վարորդներն ասում են՝ Ռուսաստանում օրենսդրական փոփոխությունների մասին տեղեկացել են միայն սահմանը հատելուց հետո։
ՌԴ-ում գործող նոր կարգավորմամբ, ոչ վիզային ռեժիմի երկրների քաղաքացիները, որոնք նախկինում կարող էին Ռուսաստանում գտնվել յուրաքանչյուր 6 ամսվա ընթացքում 90 օր, ապա արդեն1 տարվա ընթացքում գումարային 90 օր կարող են գտնվել այդ երկրում: Բայց սա այն դեպքում, եթե այցի նպատակն աշխատանքը չէ. «Հայաստանում ինչքան բեռնատարի վարորդ կա, երևի 90 տոկսի այդ օրերը լրացել է, կանգնած են վտանգի առջև»,- ասում են վարորդները:
Վարորդները դժգոհում են՝ իրենք բեռներ են տեղափոխում և վերադառնում Հայաստան, այսինքն՝ նրանց գործատուն ՌԴ-ում չէ, ուստի փոփոխությունների կիրառումն իրենց նկատմամբ համարում են անարդարացի. «Չենք իմանում՝ հաջորդին կարող ենք գնալ, թե չէ: Այնպես չի, որ գնում ենք արտագնա աշխատանքի, մենք մտնում, դուրս ենք գալիս: Գոնե մտնող-դուրս գալացողների համար մի լավ բան անեն», - ասում է վարորդներից մեկը։
Միգրացիոն հարցերով փորձագետ Տաթևիկ Բեժանյանը, որ շուրջմեկ տարի է ինչ այս խնդրի մասին բարձրաձայնում է, կարծում է՝ Հայաստանի իշխանությունները պետք է դիմեն ՌԴ գործընկերներին, որ աշխատանքային միգրանտին ու բեռնափոխադրող վարորդներին նույն կատեգորիայում չդիտարկեն. «Կամ մեկ այլ կետ մտցվի, որտեղ գրվի, որ եթե անձն իրականացնում է բեռնափոխադրում, ունի համապատասխան փաստաթղթերը, ապա իր վրա չի տարածվում, այլ իր վրա տարածվում է տարվա ընթացքում180 օր գտնվելու ռեժիմը կամ մեկ այլ ռեժիմ, կամ, եթե գալիս է և սահմանին ստիպված է լինում 10, 20 օր մնալ, ապա այդ ժամկետը հանում են, այդ 90 օրվա մեջ չի մտնում: Այսինքն՝ լուծումները բազմաթիվ են, կարող են գտնել որևէ լուծում», - ընդգծում է փորձագետը:
Ռուսաստանը 2024-ից խստացրել է միգրացիոն քաղաքականությունը: Հոկտեմբերի 1-ից Ռուսաստանում ուժի մեջ է մտել նաև մի նոր կարգավորում, ըստ դրա էլ, բեռնափոխադրող վարորդները մինչև սահմանին հասնելը պետք է գրանցվեն էլեկտրոնային համակարգում՝ տեղեկացնելով, որ մոտենում են անցակետին։ Միայն այդ դեպքում նրանց տվյալները կհայտնվի ցուցատախտակին ու կթույլատրվի հատել սահմանը:
Բեժանյանն ասում է՝ համակարգը դեռ լիարժեք չի գործում, արդյունքում նրանք ստիպված են լինում նախ հասնել Վլադիկավկազ, այնտեղ գրանցվել, և միայն հետո շարժվել դեպի Լարսի անցակետ։ Ի դեպ, ըստ փորձագետի, այս կարգը գործում է նաև մի շարք այլ ցամաքային անցակետերում, ոչ միայն Լարսում: ՌԴ-ում ստեղծվել է ռեեստր՝ բոլոր միգրանտների տվյալներով, որտեղ հայտնվելը նշանակում է՝ անձը չի կարող որևէ գործարք անել ՌԴ-ում: «Մեզ չեն էլ տեղեկացրել, մենք տեղեկացված լինենք, կհասկանանք 90 օրից ավելի չենք մնա, եթե էդ հարցը այլ ձևով չեն կարողանում լուծել: Դա կառավարությունների խնդիր է, թող մեզ տեղեկացնեին սկզբից»,- ասում է բեռնատարի վարորդը:
Վրորդները դժգոհում են՝ նշված 90-օրյա ժամկետը հիմնականում խախտվում է նաև Լարսի փակ լինելու պատճառով: Հայաստանը Ռուսաստանին կապող միակ ցամաքային ճանապարհը պարբերաբար փակվում է՝ տարբեր պատճառներով. «Իրենք Լարսը փակում են, արհեստական խնդիրներ են ստեղծում, մեզ ամիսներով կանգնացնում են: Իսկ եթե չեն կանգնացնում մի գնալը 5 օր է տևում, ես կարող եմ 90 օրվա մեջ տեղավորվեմ, Լարսն իրենք են փակում»:
Իսկ ի՞նչ են անում հայաստանյան իրավասու մարմինները, որ ՌԴ-ում գործող նոր կարգավորումները ՀՀ-ի հազարավոր վարորդների գործազուրկ չդարձնի ու չարգելվի նրանց մուտքը ՌԴ: «Ազատությունը» դիմել է իրավասու գերատեսչություններին, պարզելու համար, արդյո՞ք քննարկուներ սկսել են ռուս գործընկերների հետ: Սպասում ենք նրանց պատասխաններին: