Պատերազմ Ուկրաինայում (լայվ բլոգ, թարմացվող)

Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանն այսօր Ստամբուլում ասել է, որ ռուսաստանցի պաշտոնակից Վլադիմիր Պուտինի հետ համաձայնեցրել է հացահատիկը Սև ծովով աֆրիկյան աղքատ երկրներ փոխադրելու հարցը:

«Օրերս խոսել եմ պարոն Պուտինի հետ, նա առաջարկել է ռուսական հացահատիկն անվճար տրամադրել Ջիբութիին և Սուդանին: Մենք դա ընդունեցինք և որոշեցինք այդ մասին ավելի մանրամասն խոսել «Մեծ քսանի» գագաթնաժողովում», - ասել է Էրդողանը:

Ուկրաինան և Ռուսաստանը Թուրքիայի և ՄԱԿ-ի միջնորդությամբ այս տարվա հուլիսին են կնքել գործարքը, որով ռուսների կողմից արգելափակված ուկրաինական նավահանգիստների պահեստներում գտնվող մոտ 20 միլիոն տոննա պարենը Սև ծովով կարտահանվի հասցեատերերին: Գործարքի ժամկետը կսպառվի նոյեմբերի 19-ին:

Ռուսները պահանջում են այդ նույն ճանապարհով արտոնել նաև ռուսական արտադրության հացահատիկի և պարարտանյութի արտահանումը:

Իրանն առաջին անգամ խոստովանեց, որ Ռուսաստանին անօդաչու թռչող սարքեր է մատակարարել, պնդելով, որ առաքումը կատարվել է մինչ Ուկրաինայի դեմ պատերազմը։

Այդ մասին Թեհրանում այսօր ասել է Իրանի արտգործնախարար Հոսեյն-Ամիր Աբդոլլահիանը՝ միաժամանակ հերքելով հրթիռներ մատակարարելու մեղադրանքները։

«Ինչ վերաբերում է արևմտյան որոշ երկրների բողոքներին, թե Իրանի Իսլամական Հանրապետությունը հրթիռներ ու դրոններ է տրամադրել Ռուսաստանին օգնելու համար Ուկրաինայի դեմ պատերազմում, ապա հրթիռների մասով այն բոլորովին կեղծ է, իսկ դրոնների մասով՝ ճիշտ։ Մենք սահմանափակ քանակությամբ դրոններ ենք տվել Ռուսաստանին Ուկրաինայի պատերազմից ամիսներ առաջ»։

Մինչ այս, իրանցի պաշտոնյաները բազմիցս հերքել են Ռուսաստանին անօդաչու թռչող սարքեր մատակարարելու պնդումները։ Շաբաթվա սկզբին, ՄԱԿ-ում Իրանի դեսպանը Թեհրանի դեմ այդ մեղադրանքները բոլորովին անհիմն էր համարել, կրկնելով, որ ռուս-ուկրաինական պատերազմում Իրանը չեզոքություն է պահպանում։

Կիևը պնդում է, որ ռուսական ուժերը իրանական դրոններով են հարվածում Ուկրաինայի էներգետիկ ու քաղաքացիական այլ ենթակառուցվածքների։ Երկու երկրների միջև դիվանագիտական հարաբերությունները լարվել են։

Իրանի արտգործնախարարն այսօր ասել է, թե Ուկրաինայի իր պաշտոնակցի հետ պայմանավորվել են, որ Ուկրաինան ցանկացած ապացույց ներկայացնի իրանական դրոնները Ուկրաինայի դեմ օգտագործելու վերաբերյալ։

Հռոմի պապ Ֆրանցիսկոսը կոչ է արել դադարեցնել պատերազմը Ուկրաինայում և «լուրջ բանակցություններ» սկսել հակամարտ կողմերի միջ։

Նա խոսել է Բահրեյնում, իր ելույթում նաև անընդունելի համարելով միջուկային զենք կիրառելու սպառնալիքը, որ հնչում է պատերազմի ֆոնին։

«Կարծես թե մենք ողբերգական սցենարի ենք ականատես լինում։ Բոլոր մարդկանց մասին հոգ տանելու փոխարեն մենք խաղում ենք կրակի, արկերի և հրթիռների հետ, զենքեր, որ արցունքներ ու մահ են պատճառում», -ասել է Հռոմի պապը։

Սպիտակ տան ազգային անվտանգության հարցերով խորհրդական Ջեյք Սալիվանը նախապես չհայտարարված այցով ուրբաթ օրը ժամանել է Կիև, որտեղ հանդիպում է ունեցել Ուկրաինայի նախագահ Վլադիմիր Զելենսկու և բարձրաստիճան այլ պաշտոնյաների հետ։

Բանակցություններին հաջորդած մամուլի ասուլիսում Սալիվանը հավաստիացրել է, որ անկախ գալիք երեքշաբթի կայանալիք ԱՄՆ-ի միջանկյալ ընտրությունների արդյունքներից` Վաշինգտոնը կշարունակի օգնությունը Ուկրաինային, քանի որ երկու կուսակցությունները այդ հարցում համամիտ են։

Կիևում Սալիվանը հայտարարեց Ուկրաինային ևս 400 միլիոն դոլարի ռազմական օգնություն տրամադրելու մասին։

Պենտագոնը երեկ տեղեկացրեց, որ օգնության նոր փաթեթում ներառված են մոտորանավակներ, թեթև զրահամեքենաներ, դրոններ, նաև Չեխիայից T-72 տեսակի 45 տանկեր, որոնք Ուկրաինա կուղարկվեն արդիականացման աշխատանքների ավարտից հետո։

Ուկրաինայի զինված ուժերի գլխավոր շտաբը հաղորդում է, որ անցած օրվա ընթացքում քաղաքացիական ենթակառուցվածքները շարունակվել են հրետակոծվել ռուսական ուժերի կողմից։

Հակառակորդը հասցրել է 21 ավիահարված, հրթիռային վեց հարված, իսկ համազարկային կայաններից ավելի քան վեց տասնյակ անգամ կրակ է բացվել։ Ուկրաինայի տարբեր շրջաններում հրետակոծվել է 20 բնակավայր։ Ուկրաինական ուժերը 11 հարված են կատարել ռուսական դիրքերի ուղղությամբ, իսկ Լուգանսկի և Դոնեցկի մարզերում հետ են մղել ռուսների հարձակումները։

Ռուսաստանի պաշտպանության նախարարությունը ամենօրյա հաղորդագրությունում հայտնում է, որ Լուգանսկի ու Դոնեցկի մարզերում մեկ օրվա ընթացքում ուկրաինացի 200 զինծառայող է սպանվել, ոչնչացվել է 4 տանկ, մի քանի զրահամեքենա։ Ուկրաինայի այլ շրջաններում ոչնչացվել են հակաօդային պաշտպանության ու հրթիռային համակարգեր, ռադարային կայան, ինչպես նաև Միգ-29 մարտական օդանավ է խոցվել։

Պատերազմական գործողությունների պայմաններում կողմերի հայտնած թվային տվյալների արժանահավատությունը անկախ աղբյուրներից հնարավոր չէ ճշտել։

Ուկրաինան ամեն օր խոցում է առնվազն տասը իրանական Shahed-136 անօդաչու թռչող սարք, թեև իրանական ռեժիմը պնդում է, որ ընդամենը մի քանիսն է տվել Ռուսաստանին, իր ավանդական տեսաուղերձում ասել է նախագահ Վլադիմիր Զելենսկին:

Ըստ Զելենսկիի՝ նույնիսկ ԱԹՍ-ներ տրամադրելու մասին խոստովանության մեջ իրանական կողմը ստել է. «Երեկ ընդամենը մեկ օրում 11 «Շահեդ» է ոչնչացվել։ Մենք հաստատ գիտենք, որ իրանցի հրահանգիչները ռուս զինվորականներին սովորեցրել են անօդաչու թռչող սարքեր օգտագործել, մինչդեռ Թեհրանում այդ մասին հիմնականում լռում են»,- հայտարարել է Ուկրաինայի առաջնորդը։

Երեկ Իրանն առաջին անգամ խոստովանեց, որ Ռուսաստանին անօդաչու թռչող սարքեր է մատակարարել, պնդելով, որ առաքումը կատարվել է մինչ Ուկրաինայի դեմ պատերազմը։

Բացի այդ, Զելենսկին նաև հայտարարել է ծովային անօդաչու սարքերի ստեղծման մասին՝ Սևաստոպոլի ծովածոցի ջրերի վրա հարձակումից հետո։

Ուկրաինայում էներգետիկ ենթակառուցվածքների ոչնչացման պատճառով մտցվել են էլեկտրաէներգիայի մատակարարման սահմանափակումներ։ Պետական Ukrenergo ընկերությունը հրապարակել է էլեկտրաէներգիայի ժամային անջատումների ամենօրյա գրաֆիկները. դրանք գործում են Կիևում և Կիևի մարզում, ինչպես նաև Չեռնիգովի, Չերկասի, Ժիտոմիրի, Սումիի, Խարկովի և Պոլտավայի մարզերում:

Կիևի քաղաքապետ Վիտալի Կլիչկոն ասել է, որ մայրաքաղաքի էներգամատակարարման հետ կապված իրավիճակը շարունակում է բարդ մնալ։ Իշխանությունները տարբեր սցենարներ են դիտարկում՝ չբացառելով ամբողջական անջատումը։ Սուրբ Ծննդյան և Ամանորի զանգվածային տոնակատարությունները չեղարկվելու են։ Քաղաքապետը կիևցիներին հորդորել է տանը ունենալ խմելու և տեխնիկական ջրի պաշար, սնունդ, լիցքավորված մարտկոցներ և տաք հագուստ։

The Washington Post ամերիկյան պարբերականի փոխանցմամբ, Միացյալ Նահանգների վարչակազմն Ուկրաինայի ղեկավարներին հորդորում է դրսևորել Ռուսաստանի հետ բանակցելու պատրաստակամություն:

ԱՄՆ-ի մայրաքաղաքում լույս տեսնող թերթը վկայակոչում է Սպիտակ տան անանուն պաշտոնյաներին:

Առաջարկի նպատակն է ոչ թե ստիպել Կիևին նստել բանակցությունների սեղանի շուրջ, այլ ապահովել աջակցությունն Ուկրաինային այն երկրներում, որտեղ քաղաքացիներին կարող է մտահոգել ընթացիկ պատերազմի երկար տարիների հեռանկարը:

Ըստ The Washington Post-ի, խոսքը ոչ միայն եվրոպական, այլև աֆրիկյան ու հարավամերիկյան երկրների մասին է, քանի որ այնտեղ առավել սուր են դրսևորվել այս պատերազմի մեկնարկից հետո ի հայտ եկած էներգետիկ և պարենային ճգնաժամերը:

Միաժամանակ ամերիկացի պաշտոնյաների կարծիքով, ինքը Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինն անլուրջ է վերաբերվում բանակցային գործընթացին:

Պարբերականի զրուցակիցները ենթադրում են, որ Ուկրաինայի նախագահ Վլադիմիր Զելենսկին կարող է որոշակի զիջումների գնալ և սատարել բանակցությունների գաղափարը:

Ուկրաինական կողմը չի արձագանքել այդ խնդիրը մեկնաբանելու մասին ամերիկյան թերթի խնդրանքին:

Ռուս-ուկրաինական բանակցությունները դադարեցվել են այս տարվա մայիսին: Ռուսաստանի և Ուկրաինայի ներկայացուցիչների վերջին դեմ առ դեմ հանդիպումը տեղի է ունեցել մարտի վերջին Ստամբուլում:

Հոկտեմբերի սկզբին Ուկրաինայի նախագահ Զելենսկին ստորագրել է հրամանագիր, որի համաձայն Ռուսաստանի հետ անհնարին է բանակցել, քանի դեռ այդ երկրի ղեկավարը նախագահ Պուտինն է: Դա տեղի է ունեցել այն բանից հետո, երբ Մոսկվան Դաշնության կազմի մաս է հռչակել ուկրաինական չորս շրջանները:

Պուտինն ավելի վաղ հայտարարել է, թե Ռուսաստանը պատրաստ է բանակցել, պայմանով, որ զավթված տարածքների հարցը չլինի օրակարգում:

Ռուսաստանի Դաշնության նախագահ Վլադիմիր Պուտինն առաջիկա շաբաթվա ընթացքում ավանդական խորհրդակցություն կանցկացնի Անվտանգության խորհրդի մշտական անդամների հետ: Այդ մասին նոյեմբերի 6-ին ասել է Կրեմլի մամլո խոսնակ Դմիտրի Պեսկովը:

Ռուսաստանի ղեկավարը, որպես կանոն, ամեն շաբաթ է ներքին և միջազգային կարևոր թեմաներ քննարկում անվանգության խորհրդի մշտական անդամների հետ: Վերջին անգամ նման նիստ նոյեմբերի 2-ին է գումարվել:

Ռուսաստանի անվտանգության խորհրդի մշտական անդամներ են խորհրդի քարտուղարը, ուժային նախարարները, արտաքին գործերի նախարարը, խորհրդարանի երկու պալատների խոսնակները, նախագահի աշխատակազմի ղեկավարը, անվտանգության և հետախուզության կառույցների ղեկավարները և առանցքային պաշտոններ զբաղեցնող այլ ղեկավարներ:

Գերմանիայի կանցլեր Օլաֆ Շոլցը սոցիալ-դեմոկրատական կուսակցության համագումարում ասել է, թե Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինը պետք է հրապարակավ հայտարարի, որ Ուկրաինայում միջուկային զենք չի կիրառի: Այդ մասին հայտնել է «Գերմանիայի ձայն» ռադիոկայանը:

Կանցլերի փոխանցմամբ, Ռուսաստանը միշտ եղել է և հիմա էլ հանդիսանում է ռազմական մեծ տերություն և հենց այդ առումով է կարևոր այդ երկրի կողմից նման հայտարարության հրապարակումը:

«Այս կոնֆլիկտում միջուկային զենքի կիրառումն անընդունելի է և անթույլատրելի: Մենք Ռուսաստանին կոչ ենք անում հստակ հայտարարել, որ այդ զենքը չի օգտագործի: Դա այն գիծն է, որը չի կարելի հատել», - ասել է Շոլցը:

Կանցլերը նշել է, որ օրերս Պեկին կատարած այցի ընթացքում Չինաստանի ղեկավարների հետ քննարկել է ռուս-ուկրաինական պատերազմի թեման, և միջուկային զենքի վերաբերյալ կողմերը միացյալ դիրքորոշում են ցուցաբերել։

«Միայն դրա համար արժեր կատարել այդ այցը», - հայտարարել է Օլաֆ Շոլցը:

Չինաստանի նախագահ Սի Ծինպինը Շոլցի հետ զրույցում նշել է, որ Եվրասիայում հարկ է խուսափել միջուկային զենք կիրառելուց կամ դրա սպառնալիքը հնչեցնելուց:

Միաժամանակ «Գերմանիայի ձայն»-ը նշել է, որ «Չինաստանի ղեկավարն այդ ուղերձը կոնկրետ Ռուսաստանին չի հասցեագրել»: